450 lat Zgody Sandomierskiej. Rok 2020 ogłoszony w Sandomierzu rokiem Zgody Sandomierskiej.

450 lat Zgody Sandomierskiej. Rok 2020 ogłoszony w Sandomierzu rokiem Zgody Sandomierskiej.

Dokument podpisany 14 kwietnia 1570 roku był bardzo ważnym wydarzeniem, dzięki któremu Sandomierz zapisał się w trudnych dziejach szesnastowiecznej Europy jako miejsce poszanowania wolności i tolerancji.

Z inicjatywy Księdza Biskupa Krzysztofa Nitkiewicza w porozumieniu z Burmistrzem Sandomierza Panem Marcinem Marcem, obchody 450 lat Zgody Sandomierskiej miały przybrać niezwykle uroczysty charakter. Miały się na nie złożyć: modlitwa ekumeniczna z udziałem zaproszonych gości, uroczysta sesja Rady Miasta Sandomierza w Zamku Królewskim oraz wystawa w Ratuszu.

                                   

Pragniemy w tym miejscu przypomnieć, że wystawa w Ratuszu będzie oparta na wystawie przygotowanej  w 2012 r. w Muzeum Diecezjalnym. Wystawa zatytułowana „Zgoda Panów - Zgoda Braci”, poświęcona była temu ważnemu wydarzeniu ekumenicznemu (opracowanie wystawy: dr hab. Tomisław Giergiel, Urszula Stępień, ks. dr hab. Tomasz Moskal, tekst katalogu: dr hab. Tomisław Giergiel, noty katalogowe: prof. Feliks Kiryk, ks. dr hab. Tomasz Moskal, Urszula Stępień, opracowanie plastyczne wystawy i katalogu, oraz druk Marcin Cebula Artmedia. 

Wystawa nawiązywała do wydarzeń z kwietnia 1570 roku, kiedy to w Sandomierzu odbywał się synod generalny kościołów protestanckich podczas którego doszło do podpisania Zgody Sandomierskiej. Było to porozumienie między protestantami: luteranami, kalwinami i braćmi czeskimi. Ekspozycji towarzyszył Ogólnopolski Zjazd Referentów ds. Ekumenizmu, a więc ludzi, którzy w różnych diecezjach troszczą się o to, by te relacje między chrześcijanami różnych kościołów były coraz lepsze.

Podczas otwarcia wystawy bp Krzysztof Nitkiewicz przypomniał, że ówczesny Kościół katolicki był jedynie obserwatorem tych wydarzeń, a mimo wszystko takie spotkanie mogło mieć miejsce. Odbiło się ono głośnym echem nie tylko w ówczesnej Rzeczypospolitej, ale także całej Europie. Biskup wyraził nadzieję, że wystawa przyczyni się do większego zainteresowania sprawą ekumenizmu i zachęcił do modlitwy o jedność chrześcijan

Gość specjalny uroczystości, biskup Kościoła Ewangelicko-Reformowanego Marek Izdebski, nie krył radości i satysfakcji, uznając wystawę za ważne wydarzenie dla Kościoła ewangelickiego w Polsce, które ukazuje karty historii społeczności lokalnej, ale także i naszego Kościoła w perspektywie tolerancji  

Wystawa urządzona została w dwóch salach ekspozycyjnych, w piwnicach Muzeum Diecezjalnego. W pierwszej sali przedstawiono podłoże, przebieg, a także następstwa Zjazdu Sandomierskiego z 1570 roku. Umieszczono tam sylwetki autorów idei zjednoczeniowej, uczestników i duchownych uczestniczących w zjeździe.

Druga sala poświęcona była zabytkom pochodzącym z czasów Zgody Sandomierskiej, czyli złotego wieku kultury polskiej. Przypomniano wybitne dzieła sztuki z XVI w. znajdujące się w Sandomierzu, m.in. obraz Łukasza Cranacha Starszego Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Katarzyną Aleksandryjską (Muzeum Diecezjalne), epitafium dworzanina królewskiego Stanisława Chroberskiego (zm. 1520), z katedry w Sandomierzu, a także fragment renesansowego pomnika nagrobnego Stanisława Ossowskiego herbu Gryf, zm. w 1580 r., jaki niegdyś znajdował się w kolegiacie (o pomniku więcej w zakładce: Z kolekcji muzeum). 

Na wystawie zgromadzono wiele ciekawych eksponatów wypożyczonych z muzeów, bibliotek i kościołów z całego kraju. Kluczowym eksponatem był egzemplarz drugiego wydania „Konfesji Sandomierskiej” z 1574 r., której treść była wówczas opracowywana. Dzieło znane jest także pod tytułem „Wyznanie Wiary Powszechnej Kościołów Chrześcijańskich Polskich” i doczekało się szeregu wznowień, także w XX wieku. Wśród eksponatów zwiedzający mogli zobaczyć m.in. akta oficjalatu sandomierskiego (łac. - Acta officialia), czyli kodeks rękopiśmienny ze zbiorów Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu, szereg oryginalnych wydań i przedruków dzieł duchownych i reformatorów z XVI w. Wyeksponowano dokumenty pergaminowe króla Zygmunta Augusta nadające przywileje dla Sandomierza, a także dzieło Stanisława Sarnickiego z XVI w., w którym znajduje się opis nadwiślańskiego grodu. Na wystawę wypożyczono prace Jana Matejki przedstawiające ubiory różnych stanów w dawnej Polsce.

W związku z obchodzoną rocznicą 450 lat Zgody Sandomierskiej  dr hab. Tomisław Giergiel opisuje wydarzenia, które miały miejsce podczas Zgody Sandomierskiej. Informacje te zamieszczane są na stronach internetowych: Muzeum Okręgowego w Sandomierzu http://www.zamek-sandomierz.pl/419-450-lat-zgody-sandomierskiej oraz https://www.facebook.com/search/top/?q=muzeum%20okr%C4%99gowe%20w%20sandomierzu&epa=SEARCH_BOX