W muzeum
odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Pamięć o ludziach i dziełach”. Spotkania te Muzeum Diecezjalne organizuje wraz z Towarzystwem Naukowym
Sandomierskim. Naszym gościem był prof. dr hab. Tadeusz Mikołaj Trajdos, który
zaprezentował wykład „Król Władysław II wobec Kościoła prawosławnego w państwie polsko – litewskim”. Prof. T Traidos historyk-mediewista, pracownik naukowy Instytutu Polskiej Akademii Nauk prowadzi badania na temat historii Kościoła XIV-XV w., dziejów kultury późnośredniowiecznej oraz ziem wschodnich Korony Polskiej. Spotkanie poprowadził dr
Tomisław Giergiel.
Władysław
Jagiełło zapisał się w dziejach kolegiaty wielką
fundacją
malowideł bizantyńsko-ruskich. Król roztaczał
nad
wschodnim malarstwem patronat szczególny. Za jego
panowania
doszło do ozdobienia wschodnimi malowidłami
wnętrz
katolickich świątyń na ziemiach Małopolski i Wielkopolski.
Imaginacyjny, reprezentacyjny portret króla Władysława Jagiełły, tempera ok 1520, warsztat Hansa Suessa z Kulmbachu.
Obraz ze zbiorów Muzeum.
Do
naszych czasów zachowały się cztery zespoły
malowideł
bizantyńsko-ruskich: w kaplicy zamkowej Świętej
Trójcy w
Lublinie, w kolegiacie w Wiślicy, w katedrze
w
Sandomierzu oraz późniejsze freski ufundowane przez
Kazimierza
Jagiellończyka w kaplicy św. Krzyża na Wawelu.
Treść
malowideł wskazuje na złożone przyczyny umieszczenia
wschodnich
tematów w katolickiej świątyni. Przeprowadzane
analizy
i interpretacje upatrują genezy tej decyzji
w
prywatnych upodobaniach Władysława Jagiełły, wyniesionych
z kręgu
prawosławnego, a więc wskazania „kim
jest i
skąd przychodzi”. Inne mówią o utrwaleniu w cyklu
fresków
treści służących kultowi publicznemu i osobistemu
króla,
zapewniając potrzebę utożsamienia się z typem
pobożności,
jaka obowiązywała w społeczności i religii, do
której
wchodził. Łącząc obie funkcje, należy podkreślić, że
malowidła
są dziś odbierane jako artystyczna manifestacja
jedności
chrześcijaństwa.
Przez całe panowanie liczba
wizyt króla w Sandomierzu na tle innych odwiedzanych miejsc jest ogromna i
bliska siedemdziesięciu. Wśród nich pewnego rodzaju fenomenem jest
dwudziestopięciokrotna obecność władcy 8
września, w dniu święta Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.