środa, 23 grudnia 2020
Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu- Misterium Zbawienia
czwartek, 10 grudnia 2020
Świętokrzyska Nagroda Kultury 2020 dla Pani Urszuli Stępień
sobota, 5 grudnia 2020
„Zbiór zabytków sztuki kościelnej i starożytności artystycznej”. Geneza kolekcji Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu
sobota, 28 listopada 2020
wtorek, 24 listopada 2020
DZIEDZICTWO KUNSTKAMERY? JAK POWSTAWAŁY NASZE MUZEA
Prezentujemy referat zatytułowany: „Zbiór zabytków sztuki kościelnej i starożytności artystycznej”. Geneza kolekcji Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, wygłoszony na konferencji naukowej przygotowanej przez Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu z okazji 100-lecia jego powstania. Konferencja odbyła się w dniach 2-3 grudnia 2020 roku. Ze względu na ogłoszony stan epidemii konferencja odbyła się w trybie online. Można ją odsłuchać za pośrednictwem kanału w serwisie YouTube dostępnego pod adresem: https://www.youtube.com/channel/UCpy5wOTsHB7LDPnbnLxzAuw
Program: https://mnzp.pl/pl/node/1198
Konferencja Naukowa z okazji
110-lecia Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu
DZIEDZICTWO KUNSTKAMERY? JAK POWSTAWAŁY NASZE MUZEA
2 grudnia 2020 – pierwszy dzień
sala audiowizualna w Głównym Gmachu MNZP
9.00-9.20
Powitanie uczestników przez dyr. MNZP Jana Jarosza
Podziękowania i sprawy organizacyjne – Marta Trojanowska
9.20 – 9. 40
Dr hab. prof. ASP w Warszawie Dorota Folga-Januszewska, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
DZIEDZICTWO KUNSTKAMERY I ROZUMIENIE POJĘCIA „MUZEUM”
I. KONFERENCJA – KOMUNIKATY GOSPODARZY
9.40 – 11.45 – 1 część: Miscellanea z początków MNZP
1. Katarzyna Winiarska, MNZP
Muzeum Kazimierza Marii Osińskiego – marzenie a rzeczywistość. Rozważania na temat kilku projektów architektonicznych ze zbiorów Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej
2. Bożena Figiela, MNZP
Początki Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej. Refleksja inwentaryzatora zbiorów
3. dr Ewa Grin-Piszczek, Archiwum Państwowe w Przemyślu
Zbiory Osińskich zalążkiem Archiwum Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu
4. dr Marta Trojanowska, MNZP
O winiecie „Rocznika Przemyskiego”, ekslibrisie Towarzystwa Przyjaciół Nauk i ich twórcach. Identyfikacja wizualna Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej sprzed 110 lat
5. Dorota Zahel, MNZP
„Dziedzictwo Kunstkamery”. Jak tworzyliśmy wystawę
11.45 – 12.00 PRZERWA
II. KONFERENCJA – REFERATY GOŚCI
12.00 -13.20 – 2 część: Początki muzeów
1. Małgorzata Wawrzak, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Organizacje społeczne i muzea prowincjonalne w czasach rozbiorów
2. Michał Murzyn, Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
Kulturę mamy we krwi. 130 lat Muzeum Tatrzańskiego
3. Katarzyna Winiarczyk, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Założenie i pierwsze dekady funkcjonowania Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – refleksja z perspektywy obchodów 120-lecia instytucji
4. ks. Marek Wojnarowski, Muzeum Archidiecezjalne im. Św. Józefa Sebastiana Pelczara Biskupa w Przemyślu, Uniwersytet Warszawski, Wydział Artes Liberales Twórcy i początki Muzeum Archidiecezjalnego w Przemyślu
13.20 – 14.00 DYSKUSJA
14.00-14.20 PRZERWA
14.20 -15.40 – 3 część: Początki muzeów - cd.
5. Magdalena Piwowarska, Muzeum Historii Miasta Lublina, Oddział Muzeum Narodowego w Lublinie
Muzeum Lubelskie w Lublinie. Geneza i początki
6. dr Urszula Stępień, Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
„Zbiór zabytków sztuki kościelnej i starożytności artystycznej”. Geneza kolekcji Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu
7. Krystyna Pieronkiewicz-Pieczko, Muzeum Śląskie w Katowicach
„Skazane” na nowoczesność. Początki Muzeum Śląskiego w Katowicach
8. Ewa Cuber-Strutyńska – Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, Instytut Historii PAN w Warszawie, Mateusz Tułodziecki – Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie – Historia utworzenia krakowskiego Muzeum Lotnictwa w zarysie
15.40-16.00 DYSKUSJA
3 grudnia 2020 - drugi dzień konferencji
sala audiowizualna w Głównym Gmachu MNZP
9.00-10.40 – 4 część: Początki muzeów - cd.
9. Łukasz Ożóg, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Od Muzeum Ziemi Rzeszowskiej do Muzeum Okręgowego w Rzeszowie – powstanie i pierwsze lata działalności rzeszowskiego muzeum (1935-1953)
10. Hanna Ignatowicz, Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie
„To nie może być instytucja o przygodnych zbiorach”… – powstanie i początki
działalności Muzeum Rolnictwa w Szreniawie w perspektywie 100 lat
muzealnictwa rolniczego na ziemiach polskich
11. Ewa Dagmara Rutkowska, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu wczoraj i dziś
12. Anna Król, kustosz – Muzeum-Zamek Górków w Szamotułach;
Muzeum – Zamek Górków w Szamotułach. Historia placówki
13. Łukasz Krzysiak, Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”, Oddział Muzeum Narodowego w Lublinie
Historia i działalność Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”
10.40 - 11.00 DYSKUSJA
11.00 - 11.20 PRZERWA
11.20 -12.20 – 5 część: Donatorzy i Muzealnicy
14. Małgorzata Surmacz, Muzeum Narodowe w Lublinie, Instytut Historii UMCS
Wiktor Ziółkowski (1893-1978). Muzealnik z pasją
15. Małgorzata Górzyńska, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
Adam Mauersberger. Dyrektor. Muzeolog. Wizjoner
16. Dr hab. prof. UG Mirosław Piotr Kruk, Uniwersytet Gdański, Muzeum Narodowe w Krakowie
Ofiarodawcy sztuki cerkiewnej dla Muzeum Narodowego w Krakowie
12.20 - 12.40 DYSKUSJA
12.40-13.00 PRZERWA
13.00 -14.40 - 6 część: Kolekcje i Kolekcjonerzy
17. Magdalena Kątnik-Kowalska, Dom Kultury w Żołyni
Jak odkryłam dziedzictwo Dąbrowskich
18. Alicja Kilijańska, Muzeum Narodowe w Krakowie
Kolekcja rzemiosła artystycznego w Muzeum Narodowym w Krakowie. Historia i profil zbioru (do 1915)
19. Eliza Ptaszyńska, Muzeum Okręgowe w Suwałkach
Kolekcja malarstwa Alfreda Wierusza-Kowalskiego. Jej dzieje i znaczenie
20. Beata Wilczewska, Muzeum Podlaskie w Białymstoku
Historia Biblioteki Muzeum Podlaskiego
21. Ryszard Kruk, kolekcjoner; portal www.kolekcjonerstwo.pl, Stowarzyszenie Przyjaciół Almanachu Muszyny
Od Feliksa Jasieńskiego do Marka Roeflera – kolekcjonerzy na rzecz muzeów i ochrony dziedzictwa narodowego
14.40 – 15.30 DYSKUSJA – ZAKOŃCZENIE - PODZIĘKOWANIA
czwartek, 5 listopada 2020
Kartka jubileuszowa z 1918 r., opracowana na stulecie powstania Diecezji Sandomierskiej. Pomysłodawcą jej wydania był ks. Jan Wiśniewski (1876-1943), kapłan Diecezji Sandomierskiej, wówczas proboszcz parafii Borkowice, wielki darczyńca Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu. Jako historyk amator, zainspirowany XIX-wiecznymi badaniami geograficzno-historycznymi, opracował i wydał nakładem własnym 15 tomów Monografii dekanatów i Historycznych opisów kościołów. Ks. Wiśniewski był również kolekcjonerem pamiątek ojczystych. Na plebanii w Borkowicach założył „Muzeum pamiątek narodowych”. Jego kolekcjonerstwo miało XIX-wieczne korzenie, kształtowało się w atmosferze wzrastania myśli patriotycznych i rozwijającego się w dobie niewoli narodowej zainteresowania historią ojczystą. Zbiór, który zgromadził miał charakter patriotyczny, i takąż pełnił funkcję, przejawiającą się w pragnieniu ocalenia od zniszczenia ułamków polskości, dla zbudowania przyszłych pokoleń. Dziś pamiątki patriotyczne z kolekcji ks. Jana Wiśniewskiego mogą oglądać kolejne pokolenia odwiedzających Muzeum Diecezjalne urządzone w Domu Długosza.
Autograf ks. Achillesa Ratti w pamiątkowej księdze gości muzeum .
Siostry Benedyktynki z Przemyśla zwiedzały muzeum,
które urządzone było wówczas w Seminarium Duchownym, w dawnym klasztorze Panien
Benedyktynek. Jeszcze nie dawno te barokowe gmachy naznaczone były ich wspólną
modlitwą i śpiewem, a pomieszczenia przeznaczone na muzeum należały niegdyś do
ksieni klasztoru.
Julian Pagaczewski
(1874-1940), historyk sztuki, profesor UJ, oglądał nie tylko zbiory muzeum, ale jak możemy przypuszczać, także prace
konserwatorskie przy freskach bizantyńskich w katedrze, wykonane przez krakowskich
artystów Karola Frycza i Jana Talagę. W
1918 r. w prezbiterium rusztowania były jeszcze ustawione. Rusztowania
zamierzano wówczas przenieść do korpusu nawowego, aby obielić ściany katedry.
Fryderyk
Papée
(1856-1940), który pozostawił wpis w pamiątkowej księdze muzeum, był polskim historykiem, profesorem UJ, od 1902 konserwatorem dla Galicji Wschodniej. W latach
1905-1926 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej. Jako historyk zajmował się
historią Polski XV i XVI wieku, a także historią średniowieczną Europy wschodniej.
W 1918 r. pozostawiła
swój podpis młodziutka Wanda Świeżyńska z pobliskich Wilczyc, która w 1925 roku rozpocznie naukę w Szkole Sztuk Pięknych
w Warszawie. Ale w 1918 roku pobierała
jeszcze pierwsze nauki rysunku i malarstwa u swojego kuzyna Jerzego Wolffa, który odegrał ważną rolę w
kształtowaniu wyobraźni malarskiej młodej Wandy. W 1934 r. poślubiła doktora
Zygmunta Schinzla i osiedliła się w Sandomierzu.
Wśród podpisów
odnajdujemy nazwisko siedemnastoletniego wówczas ks. Wincentego Granata, obecnie
sługi Bożego.
(tekst U. Stępień)
sobota, 24 października 2020
Judaica z naszych zbiorów na wystawie „Nieobecni”
Muzeum Diecezjalne wypożyczyło liczne judaica na wystawę „Nieobecni”, udostępnioną w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu
Cennym zabytkiem jest przechowywana w naszych zbiorach Sefer Tora - Księga Tory, pergaminowy zwój [rodał] zawierający tekst Pięcioksięgu Mojżesza, czyli Księgi Rodzaju, Wyjścia, Kapłańską, Liczb i Powtórzonego Prawa. Spisany ręcznie w języku hebrajskim na 54 kartach, zszytych razem, wzmocnionych przyklejonymi paskami pergaminu, Pierwotnie nawinięty na dwa drewniane drążki (obecnie zachowany jeden) tzw. ace(j) chaim (z hebr. drzewce życia), XVII w.(?), wys. 46cm, może pochodzić z sandomierskiej synagogi.
Interesującym przykładem jest Zwój Tory [określany jako Tora podróżna], wys. 8,8cm. Zabytek ofiarowany został do zbiorów przez Teklę Mikulińską z Sandomierza, po 1912 roku, w okresie, kiedy Muzeum Diecezjalne miało swoją siedzibę w gmachu Seminarium Duchownego.
Ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego pochodzi eksponowana na wystawie w sandomierskim zamku Balsaminka typu wieżyczkowego, srebrna, wykonana przez Mojżesza (Mosze) Charłapa, czynnego w Warszawie od ok. 1860 do ok. 1914 roku, a także Lampka chanukowa, srebrna, wykonana przez Szmula Szkarłata w Warszawie w 1894 roku. Zabytki te ofiarował do zbiorów muzeum w 1957 roku, sandomierski malarz Jan Paweł Mazurkiewicz (1886-1978).
Na wystawę wypożyczone zostały - wykonane z fajansu delikatnego - dwa talerze i jeden półmisek, które powstały w manufakturze w Ćmielowie w latach 1850-1882. Naczynia zdobione są ornamentyką rokokową o barwie niebieskiej, ze scenami rodzajowymi z motywem upadku powozu i napisem: „Cheval neuf”, „Un moment de farblesse” oraz „Gare!!!”.
Z naszych zbiorów pochodzi Kieliszek pesachowy, szkło bezbarwne, rytowanie, szlifowanie, XIX w.?, odnaleziony przy synagodze w Sandomierzu, do muzeum ofiarowany w 2014 r. Kieliszek przeznaczony na Święto Pesach dekorowany jest trzema hebrajskimi literami: P[pej] S [samech] CH[chet] – znaczy Pesach.
Wśród zabytków wypożyczonych na wystawę „Nieobecni” znalazły się także litografie pochodzące z albumu zawierającego zbiór przedstawień polskich strojów regionalnych, opatrzone tytułami: „JUIV”, „JUIVE”, „JUIF”, wyd. Gabriel Charton w Genewie, przed 1853 r. Album pochodzi z kolekcji ks. Jana Wiśniewskiego (1876-1943), wielkiego darczyńcy Muzeum Diecezjalnego.
piątek, 16 października 2020
Spotkanie z Patronką
Społeczność szkoły katolickiej
im. św. Jadwigi Królowej przeżywa tydzień szczególnego spotkania ze swoją patronką. W ramach tego tygodnia dzieci i młodzież
odwiedziły Muzeum Diecezjalne, by przede wszystkim obejrzeć rękawiczki św.
Jadwigi. Wedle odwiecznej tradycji Królowa ofiarować je miała mieszkańcom wsi Świątniki
w zamian za wyciągnięcie ugrzęzłych w zaspie sań, którymi podróżowała zimową
porą z Sandomierza do Krakowa. Dla uczniów była to także okazja do poznania zbiorów
muzeum, zapoznania się z historią i kulturą środowiska kościelnego w
Sandomierzu, przejawami dbałości o zabytki przeszłości. Od początku utworzenia
diecezji sandomierskiej, duchowni zaznaczyli się działalnością w zakresie szeroko pojętej opieki nad pamiątkami naszej historii i zabytkami sztuki sakralnej.
wtorek, 29 września 2020
Pani Kustosz z naukowym tytułem !
Pan Urszula Stępień wieloletni pracownik Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu obroniła tytuł Doktora Nauk o Sztuce. Praca pod tytułem " Dzieje Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu od 1902 r. do lat 30-tych XX w. Geneza i rozwój kolekcji", została obroniona na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim pod kierunkiem prof. Bożeny Kuklińskiej. Wnikliwe i dobre recenzje pracy przedstawili prof. Dorota Folga Januszewska (ASP w Warszawie) i prof. Tomasz De Rosset (UMK). Składamy serdeczne gratulacje.
DZIECI POZNAJĄ SANDOMIERSKIE PERŁY
wtorek, 1 września 2020
Pamiątki nadziei: Solidarność 40 lat temu - ślady tamtych wydarzeń w naszych zbiorach
W zbiorach Muzeum Diecezjalnego znajdują się pamiątki wykonane przez więźniów politycznych podczas internowania – uwięzienia w miejscach odosobnienia po 13 grudnia 1981 r.
Przedstawiamy dwie z nich: Miniaturkę wykonaną z blachy po puszce na czas Świąt Wielkanocnych oraz drewniany krzyżyk wykonany w obozie dla internowanych w Uhercach. Na krzyżyku znajdują się następujące napisy: „Obóz INTERNOWANYCH UHERCE. BO LEPIEJ BYŚMY STOJĄC UMIERALI NIŻ MAMY KLĘCZĄC NA KOLANACH ŻYĆ. Bóg Honor Ojczyzna. KRZYŻ TEN POŚWIĘCONY ZOSTAŁ Dnia 11. 04. 82. PRZEZ KS. Turbiarza. MAMO! Krzyż ten daruję Ci będąc w obozie i prosząc o modlitwę”.
czwartek, 20 sierpnia 2020
Wpisy z muzealnej księgi gości
Czytając wpisy w księdze pamiątkowej naszego Muzeum cieszymy się, że doceniają Państwo nasze zbiory oraz naszą pracę. Bardzo dziękujemy i zapraszamy ponownie!
czwartek, 6 sierpnia 2020
czwartek, 30 lipca 2020
Nowości na ekspozycji
piątek, 10 lipca 2020
Czytamy dzieciom. Spotkanie w ogrodzie u Długosza. Festiwal Filmów Niezwykłych .
W ramach festiwalu Filmów Niezwykłych w naszym ogrodzie odbyło się, jak co roku spotkanie dla dzieci."Dzieci dzieciom. Goście dzieciom. Sewernocka niezwykła". Gośćmi tego wydarzenia byli: prof. Jerzy Bralczyk, Jerzy Filar, Katarzyna Stanny, prof. Arkadiusz Stępień, prof. Wawrzyniec Konarski. Tym razem wybrano bajki Andersena, adresowane do dzieci zgromadzonych w ogrodzie, ale także przed ekranami. .
wtorek, 9 czerwca 2020
Nie samym chlebem... Nowa wystawa z udziałem wybitnych artystów
Ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu pochodzi obraz Zbigniewa Warpechowskiego. Za wypożyczenie dzieł na wystawę dziękujemy także: rodzinie Marii Anto (1936-2007), rodzinie Ryszarda Gancarza (1955-2017), ks. dr Mirosławowi Nowakowi, Dyrektorowi Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, Katarzynie Pisarczyk, Dyrektor Biura Wystaw Artystycznych w Sandomierzu, ks. dr Markowi Wojnarowskiemu, Dyrektorowi Muzeum Archidiecezji Przemyskiej, ks. dr Wojciechowi Zdonowi, dr hab. Tadeuszowi Zychowi, Dyrektorowi Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega. Dziękujemy Jerzemu Krzemińskiemu, dr Dominikowi Płazie, Dyrektorowi Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, za pomoc przy gromadzeniu materiałów na temat denara Bolesława IV Krzywoustego, Ewie i Januszowi Sierokoszom, Andrzejowi Szczerbowskiemu (kolekcja Dwór w Śmiłowie). Dziękujemy ks. dr Rafałowi Kuładze Rektorowi Wyższego Seminarium Duchownego w Sandomierzu, a także profesorom ks. dr Markowi Kozerze i ks. dr Pawłowi Laskowi. W sposób szczególny składamy podziękowanie Joannie Gałeckiej.