„Ślady pamięci - sandomierska wspólnota żydowska”

Na przedłużeniu ul. Opatowskiej położona najwyżej strona Rynku ma jedyny dom z podcieniami (Dom Oleśnickich), własność Żyda, Abrahama Nussbauma, podobno z piwnicami rozbudowanymi do trzech pięter w dół. Prowadził w nim hurtowy handel produktami rolnymi i zaopatrzeniem rolnictwa. Dalej były niewielkie sklepiki żydowskie. Za nimi mieściły się dwa duże połączone sklepy „Bratniej Pomocy”. Dwa domy dalej mieściła się apteka Marii Siweckiej. W narożnym budynku był sklep z naczyniami kuchennymi (Wiktor Buliński).

Po Sandomierzu okresu międzywojennego, prowadzić będą na wystawie teksty wspomnień kupca Wiktora Bulińskiego (1912-1990). W Sandomierzu – gdzie przeżył ostatnie lata przedwojenne i część okupacji – prowadził on sklep tekstylny przy ul. Opatowskiej. W 1916 r. ludność żydowska zajmowała Rynek i centralne ulice miasta: Żydowską, Berka Joselewicza, Opatowską, Zamkową, Mały Rynek i Plac Poniatowskiego. Wokół Rynku mieszkało 82,8 procent  Żydów na 941 mieszkańców.

ze zbiorów E. Sierokosz

Na wystawie zostanie pokazanych blisko sto fotografii – „Śladów pamięci” sandomierskiej wspólnoty żydowskiej. Fotografie pochodzą ze zbiorów prywatnych, ze zbiorów własnych Muzeum Diecezjalnego oraz „Księgi pamięci Sandomierza”: Et azekera; sefer kehilat Cojzmir  „Czas wspominania; księga pamięci gminy Sandomierz”.

ze zbiorów E. Sierokosz

Wystawa przypomni również kilka postaci, którzy w swojej twórczości nawiązywali do Sandomierza. Wiktor Hartmann (1834-1873) namalował akwarele związane z Sandomierzem. Zainspirowały one Modesta Musorgskiego (1839-1881) do skomponowania cyklu miniatur fortepianowzch „Obrazki z wystawy”. Na wystawie pokazany zostanie także obraz Samuela Finkelsteina, artysty urodzonego w 1895 r. w Sandomierzu. Od początku 1874 do lata 1875 r. mieszkał w Sandomierzu Icchok Lejb Perec (1852-1915), wybitny pisarz i poeta, klasyk literatury jidysz. Z tego okresu pochodzi niepublikowany dotąd nigdzie w całości, a napisany w języku hebrajskim, w którym początkowo tworzył Perec, utwór pt. „Pożar”.Tekst utworu odkrył Jehuda Ariel Klausner, literaturoznawca, ojciec pisarza izraelskiego Amosa Oza. Przekładu fragmentu utworu z jidysz dokonała - specjalnie na okoliczność wystawy - prof. Monika Adamczyk-Garbowska.