Pamięć o ludziach i dziełach

W muzeum odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Pamięć o ludziach i dziełach”. Spotkania te Muzeum Diecezjalne organizuje wraz z Towarzystwem Naukowym Sandomierskim. Naszym gościem był prof. dr hab. Tadeusz Mikołaj Trajdos, który zaprezentował wykład „Król Władysław II wobec Kościoła prawosławnego w państwie polsko – litewskim”. Prof. T Traidos historyk-mediewista, pracownik naukowy Instytutu Polskiej Akademii Nauk prowadzi badania na temat historii Kościoła XIV-XV w., dziejów kultury późnośredniowiecznej oraz ziem wschodnich Korony Polskiej. Spotkanie poprowadził dr Tomisław Giergiel.

Władysław Jagiełło zapisał się w dziejach kolegiaty wielką

fundacją malowideł bizantyńsko-ruskich. Król roztaczał

nad wschodnim malarstwem patronat szczególny. Za jego

panowania doszło do ozdobienia wschodnimi malowidłami

wnętrz katolickich świątyń na ziemiach Małopolski i Wielkopolski.

Imaginacyjny, reprezentacyjny portret króla Władysława Jagiełły, tempera ok 1520, warsztat Hansa Suessa z Kulmbachu.
 Obraz ze zbiorów Muzeum.

Do naszych czasów zachowały się cztery zespoły

malowideł bizantyńsko-ruskich: w kaplicy zamkowej Świętej

Trójcy w Lublinie, w kolegiacie w Wiślicy, w katedrze

w Sandomierzu oraz późniejsze freski ufundowane przez

Kazimierza Jagiellończyka w kaplicy św. Krzyża na Wawelu.

Treść malowideł wskazuje na złożone przyczyny umieszczenia

wschodnich tematów w katolickiej świątyni. Przeprowadzane

analizy i interpretacje upatrują genezy tej decyzji

w prywatnych upodobaniach Władysława Jagiełły, wyniesionych

z kręgu prawosławnego, a więc wskazania „kim

jest i skąd przychodzi”. Inne mówią o utrwaleniu w cyklu

fresków treści służących kultowi publicznemu i osobistemu

króla, zapewniając potrzebę utożsamienia się z typem

pobożności, jaka obowiązywała w społeczności i religii, do

której wchodził. Łącząc obie funkcje, należy podkreślić, że

malowidła są dziś odbierane jako artystyczna manifestacja

jedności chrześcijaństwa.

Przez całe panowanie liczba wizyt króla w Sandomierzu na tle innych odwiedzanych miejsc jest ogromna i bliska siedemdziesięciu. Wśród nich pewnego rodzaju fenomenem jest dwudziestopięciokrotna obecność władcy 8 września, w dniu święta Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.