sobota, 24 października 2020

Judaica z naszych zbiorów na wystawie „Nieobecni”

 Muzeum Diecezjalne wypożyczyło liczne judaica na wystawę „Nieobecni”, udostępnioną w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu 

Cennym zabytkiem jest przechowywana w naszych zbiorach Sefer Tora - Księga Tory, pergaminowy zwój [rodał] zawierający tekst Pięcioksięgu Mojżesza, czyli Księgi Rodzaju, Wyjścia, Kapłańską, Liczb i Powtórzonego Prawa. Spisany ręcznie w języku hebrajskim na 54 kartach, zszytych razem, wzmocnionych przyklejonymi paskami pergaminu, Pierwotnie nawinięty na dwa drewniane drążki (obecnie zachowany jeden) tzw. ace(j) chaim (z hebr. drzewce życia), XVII w.(?), wys. 46cm, może pochodzić z sandomierskiej synagogi.

Interesującym przykładem jest Zwój Tory [określany jako Tora podróżna], wys. 8,8cm. Zabytek ofiarowany został do zbiorów przez Teklę Mikulińską z Sandomierza, po 1912 roku, w okresie, kiedy Muzeum Diecezjalne miało swoją siedzibę w gmachu Seminarium Duchownego.

Ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego pochodzi eksponowana na wystawie w sandomierskim zamku Balsaminka typu wieżyczkowego, srebrna, wykonana przez Mojżesza (Mosze) Charłapa, czynnego w Warszawie od ok. 1860 do ok. 1914 roku,  a także Lampka chanukowa, srebrna, wykonana przez Szmula Szkarłata w Warszawie w 1894 roku. Zabytki te ofiarował do zbiorów muzeum w 1957 roku, sandomierski malarz Jan Paweł Mazurkiewicz (1886-1978).

Na wystawę wypożyczone zostały - wykonane z fajansu delikatnego - dwa talerze i jeden półmisek, które powstały  w manufakturze w Ćmielowie w latach 1850-1882. Naczynia zdobione są ornamentyką rokokową o barwie niebieskiej, ze scenami rodzajowymi z motywem upadku powozu i napisem: „Cheval neuf”, „Un moment de farblesse” oraz „Gare!!!”. 

Z naszych zbiorów pochodzi Kieliszek pesachowy, szkło bezbarwne, rytowanie, szlifowanie,  XIX w.?, odnaleziony przy synagodze w Sandomierzu, do muzeum ofiarowany w 2014 r. Kieliszek przeznaczony na Święto Pesach dekorowany jest trzema hebrajskimi literami: P[pej] S [samech] CH[chet] – znaczy Pesach.

Wśród zabytków wypożyczonych na wystawę „Nieobecni” znalazły się także litografie pochodzące z albumu zawierającego zbiór przedstawień polskich strojów regionalnych, opatrzone tytułami: „JUIV”, „JUIVE”, „JUIF”, wyd. Gabriel Charton w Genewie, przed 1853 r. Album pochodzi z kolekcji ks. Jana Wiśniewskiego (1876-1943), wielkiego darczyńcy Muzeum Diecezjalnego. 






piątek, 16 października 2020

Spotkanie z Patronką

Społeczność szkoły katolickiej im. św. Jadwigi Królowej przeżywa tydzień szczególnego spotkania ze  swoją patronką.  W ramach tego tygodnia dzieci i młodzież odwiedziły Muzeum Diecezjalne, by przede wszystkim obejrzeć rękawiczki św. Jadwigi. Wedle odwiecznej tradycji Królowa ofiarować je miała mieszkańcom wsi Świątniki w zamian za wyciągnięcie ugrzęzłych w zaspie sań, którymi podróżowała zimową porą z Sandomierza do Krakowa. Dla uczniów była to także okazja do poznania zbiorów muzeum, zapoznania się z historią i kulturą środowiska kościelnego w Sandomierzu, przejawami dbałości o zabytki przeszłości. Od początku utworzenia diecezji sandomierskiej, duchowni zaznaczyli się działalnością w zakresie szeroko pojętej opieki nad pamiątkami naszej historii i zabytkami sztuki sakralnej.